Anayasa Mahkemesi (AYM), Mardin’in Midyat İlçesi’ndeki Sivrice Jandarma Karakolu’nda 2012 yılında 23 yaşındaki Jandarma Er Nevzat Bitik’in ölümüne ilişkin ailesi tarafından açılan tazminat davasının reddedilmesini hak ihlali saydı. Yüksek Mahkeme, ailenin açtığı davanın süre aşımı nedeniyle reddedilmesini “mahkemeye erişim hakkının ihlali” olarak değerlendirdi. Dava yeniden görülecek.
21 Mayıs 2012 tarihinde koğuştan çıkarak gittiği tuvaletten döndüğünde kafasını duvara çarparak düştüğü iddia edilen Nevzat Bitik, kaldırıldığı Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi’ne yaşamını yitirmişti.
Soruşturma başlatılmıştı
Ailesi, Bitik’in izne geldiği sırada “bazı astsubayların kendisini dövdüğünü” söylediğini ve ölümünün “şüpheli” olduğunu belirterek soruşturma yapılmasını istemiş; iddialar üzerine Diyarbakır 2’nci Hava Kuvvet Komutanlığı Askeri Savcılığı olayla ilgili soruşturma başlatmıştı.
“Çakmak gazı” iddiasıyla takipsizlik
Soruşturma dosyasına gönderilen Adli Tıp Kurumu 1’inci İhtisas Kurulu raporuna göre, Nevzat Bitik’in kesin ölüm sebebinin “çakmak gazı inhalasyonu ve gelişen komplikasyonlar” olduğu ifade edildi. Araştırmada, Bitik’in daha önce kötü muamelede bulunulduğuna ilişkin herhangi bir delil bulunamadığı ve husumetli olduğu kimsenin olmadığı belirtildi ve soruşturmaya takipsizlik kararı verildi.
Ailenin başvurusu ‘süre aşımı’ nedeniyle reddedildi
Bitik’in ailesi, 22 Mayıs 2017 tarihinde ölüm olayında idarenin kusur ve sorumluluğunun bulunduğunu beyan ederek uğradıkları maddi ve manevi zararların karşılanması için Millî Savunma Bakanlığı’na başvuruda bulundu. Ailenin bu başvurusu “cevap verilmemek suretiyle” reddedildi.
Aile daha sonra 10 Ekim 2017’de Mardin 2. İdare Mahkemesi’ne dava açtı. Bu dava da “olayın yaşandığı tarihten 5 yıl içinde yetkili makamlarına başvurarak hak arama” şartı olduğundan dolayı reddedildi. Mahkeme ret sebebini, “süre aşımı” olarak gösterdi.
Yeniden yargılanma yapılacak
17 Temmuz 2019 tarihinde aile, “tazminat davasının süre aşımı gerekçesiyle reddedilmesinin mahkemeye erişim hakkını ihlal ettiği” iddiasıyla AYM’ye başvurdu. Başvuruyu değerlendiren AYM de aileyi haklı buldu.
AYM ise kararında, “Ailenin, ölüm olayın gerçekleştiği 22 Mayıs 2012 tarihi esas alınarak uğradıkları zararla ilgili idari başvuru yapmak suretiyle dava açmalarının beklenmesi, başvuruculara orantısız bir külfet yüklemektedir” ifadelerine yer vererek ailenin mahkemeye erişim hakkının ihlal edildiğine karar verdi.
Dava, Mardin 2. İdare Mahkemesi’nde yeniden görülecek.
